Vang mãi niềm tự hào với chiến thắng trời quê

      Nửa thế kỷ trôi qua, song mỗi người dân Hà Tĩnh vẫn chưa bao giờ quên trận đánh quyết liệt, chiến thắng lẫy lừng với không lực Hoa Kỳ trên trận chiến Núi Nài lịch sử.

     Ngày đó sau những thất bại thảm hại trong chiến lược chiến tranh cục bộ trên các chiến trường miền Nam; Đế quốc Mỹ đã mở rộng chiến tranh phá hoại ra cả miền Bắc. Sau thất bại nặng nề trong 2 chiến dịch “Mũi lao lửa”,  “sấm rền” ở trận tuyến Vĩnh Linh (Quảng Trị) và vĩ tuyến 19 trở ra; đặc biết là sau những vố thua đau từ các phi vụ đánh phá miền Bắc, giới cầm quyền Mỹ cho rằng sự tổn hại của không lực Hoa Kỳ vừa qua chính là do hệ thống Ra đa của Bắc Việt Nam. Bởi vậy Tổng thống Mỹ Giôn - Xơn quyết định mở chiến dịch, trở lại oanh tạc miền Bắc chú trọng việc phá hoại hệ thống ra đa, thần kinh điện tử đầu não Bắc Việt, trong đó có hệ thống ra đa khu vực miền Trung - nhịp cầu nối gữa hai miền Nam Bắc Việt Nam.

        Trạm ra đa Núi Nài nằm ở độ cao gần 80m so với mặt nước biển, án ngự phía Đông Nam Thị xã Hà Tĩnh cách không xa với  quốc lộ 1A, tuyến đường huyết mạch Bắc Nam và gần Cầu Phủ bắc qua Sông Phủ là vị trí chiến lược xung yếu trên tuyến giao thông huyết mạch của cả nước. Cắt đứt mạch máu giao thông là mục tiêu số một của không lực Hoa Koa Kỳ khi chúng mở rộng chiến tranh phá hoại ra miền Bắc. Đối với Hà Tĩnh, lực lượng chủ yếu thường xuyên bảo vệ cơ quan đầu não của tỉnh và các trọng điểm quan trọng của tỉnh, có đại đội pháo 27 bộ đội chủ lực, trung đội pháo 12 ly 7 gồm cả Nam và nữ lực lượng tự vệ địa phương tuổi đời còn rất trẻ.

Trong các ngày 13,  23 và 24/3/1965, đế quốc Mỹ đã huy động hàng chục loạt máy bay chiến đấu tấn công vào Trạm quan sát Hải quân và Đồn Công an vũ trang 112 Đèo Ngang, Kỳ Anh, Trạm ra đa Vĩnh Chấp (Vĩnh Linh) và ra đa Đồng Hới (Quảng Bình). Ngay sau khi  2 trạm ra đa Vĩnh Chấp, Đồng Hới bị tấn công, Bộ tổng tư lệnh Phòng không lệnh cho Trung đoàn 290 ra đa chỉ huy sở tại Nghệ An vào phối hợp cùng Ban chỉ huy tỉnh đội Hà Tĩnh xây dựng phương án tác chiến. Công tác chuẩn bị chiến đấu diễn ra rất khẩn trương. Hệ thống ra đa trên Núi Nài được kịp thời di chuyển đến nơi an toàn, nhường nguyên vị trí cũ dựng lên thay thế bằng cụm ra đa giả, nhằm nhử cho máy bay địch lao xuống oanh tạc để tiêu diệt. Từ đêm 24/3 công việc chuẩn bị làm ra đa giả ngay lập tức được triển khai dưới sự chỉ đạo trực tiếp của Ban tác chiến, có sự tham gia tích cực của tự vệ, công nhân xí nghiệp gỗ cùng dân quân xã Đại Nài. 12 giờ trưa ngày 25/3, trạm ra đa giả đã dựng lên tại Núi Nài. Được quân khu tăng cường lực lượng, tỉnh đã tổ chức 5 cụm trực chiến trong khu vực Thị xã và 7 cụm chiến đấu ở các xã phụ cận như Thạch yên, Đại Nài, Thạch Phú, Thạch Linh, Thạch Trung, Thạch Quý, Thạch Hưng. Bộ tư lệnh Quân chủng Phòng không-Không quân điều Tiểu đoàn 8 học viên Trường sĩ quan không quân từ Quảng Bình ra và 1 Trung đội 12ly7 từ Nghệ An vào tăng cường hoả lực chiến đấu. Ngành Bưu Điện, cùng Ban Thông tin tỉnh được giao nhiệm vụ đảm bảo công tác thông tin liên lạc và chỉ huy chiến đấu. Hệ thống thông tin chỉ huy được nối với hệ thống truyền thanh trên toàn khu vực thị xã để vừa chỉ huy chiến đấu vừa hướng dẫn nhân dân sơ tán. Công tác đảm bảo chiến đấu như tiếp đạn tải thương, hậu cần cơ động trên trận địa giao cho lực lượng dân quân tại chổ. Ngay sau khi nhận được lệnh của cấp trên về việc kẻ địch chuẩn bị đánh phá ra đa Hà Tĩnh vào ngày 26-3 tới, lệnh sẵn sàng chiến đấu từ Sở chỉ huy đặt ở Tỉnh đội được nhanh chóng phổ biến đến tận các cụm chiến đấu và các lực lượng sẵn sàng chiến đấu. Thế trận đã sẵn sàng chờ đợi địch. Đúng 12 giờ 15 phút ngày 26 -3-1965, sau hai đợt bay do thám vào trưa 25/3, phát hiện đúng mục tiêu trạm ra đa của ta, kẻ địch huy động 26 lần chiếc với các loại máy bay chiến đấu AD6, F105, F4H, F8U...mở cuộc không kích vào trận địa Núi Nài, Hà Tĩnh. Hàng trăm quả bom, đạn rốc két và liên tiếp các loạt đạn 20 ly của địch bắn xuống các trận địa. Đặc biệt khi phát hiện hoả lực của đại đội pháo 27 chúng tập trung tấn công dồn dập. Thị xã Hà Tĩnh rung chuyển trong tiếng bom rền đạn réo, khói bụi mù mịt cùng với lưới lửa đỏ trời của hệ thống phòng không của ta bao gồm súng trường, tiểu liên, đại liên và pháo cao xạ. Đại đội trưởng, chính trị viên, pháo thủ, trắc thủ của đại đội 27 bị thương, nhưng không một ai rời vị trí chiến đấu. Dưới làn đạn địch dân quân các xã, tự vệ xí nghiệp mộc, xí nghiệp bánh kẹo, các cháu thiếu nhi xóm Thành Đông, học sinh và thầy giáo trường cấp 3 Phan Đình Phùng đã nhanh chóng có mặt qua lại như những con thoi tiếp đạn, tải thương, sữa chữa, nguỵ trang công sự trận địa, phục vụ chiến đấu.

     Sau gần 4 giờ đọ sức với sự chống trả kiên cường của hoả lực chiến tranh nhân dân từ mảnh đất Hà Tĩnh, những biệt danh như Thần sấm, Con ma của không lực Hoa Kỳ phải ôm lửa bỏ xác, tả tơi rơi xuống khắp núi đồi biển cả. Kẻ địch cay cú sau thất bại đã phải chấm dứt và từ giả trận chiến núi Nài lịch sử.

 Không chỉ việc buộc địch chấp nhận thất bại, Phương tiện ra đa và binh lực chiến đấu của ta cơ bản được bảo toàn. Chiến thắng trận đầu đánh Mỹ 26-3 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với cao trào chống Mỹ cứu nước của nhân dân Hà Tĩnh nói chung, thị xã Hà Tĩnh nói riêng lúc bấy giờ; giải toả được tâm lý hoang mang sợ Mỹ, ngại hy sinh gian khổ trong một ít đảng viên, quần chúng. Thắng lợi trận đầu đánh Mỹ còn minh chứng cho tinh thần sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu dũng cảm , hợp đồng chiến đấu chặt chẽ giữa quân và dân, giữa lãnh đạo với chỉ huy, cũng như việc  chuẩn bị lực lượng và thế trận, lựa chọn phương thức đánh máy bay địch phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. Cùng với các lực lượng chiến đấu từ các điạ phương, quân dân Hà Tĩnh đã vui sướng tự hào bắn rơi 12 máy bay Mỹ làm nức lòng đồng bào chiến sĩ đúng như cảm nhận của nhà thơ Duy Thảo:

                     “ Quê hương ơi! chiều nay nghe náo nức

                         Đài truyền đi tin chiến thắng vang lừng

                        Hà Tĩnh quê ta trận đầu thắng Mỹ

                        Niềm tự hào nước mắt bỗng rưng rưng...”

     Giờ đây chiến tranh đã lùi xa, Núi Nài đã lành lặn vết thương do bom đạn. Thị xã đã chuyển lên Thành phố đang ngày một khởi sắc sau gần 30 năm đổi mới. Nhiều công trình hiện đại mọc lên cùng các cụm nhà dân, siêu thị, xí nghiệp, trường học, bệnh viện... khang trang bên những con đường mở rộng bằng phẳng. Hà Tĩnh đang trở thành đơn vị dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng kinh tế và giành nhiều kết quả đáng mừng trên các lĩnh vực. Trong mỗi bước đường đi lên ấy, chúng ta không khỏi phải trải qua những thử thách quyết liệt trong trận chiến chống lại sự nghèo nàn lạc hậu, chống lại những lực cản về sự cố hữu, bảo thủ cùng với những tác động méo mó của cơ chế thị trường. Song dầu sao những kết quả đạt được đã cho thấy một tinh thần phấn đấu quyết liệt, sự huy động sức mạnh tổng hợp nhiều nguồn với cả hệ thống chính trị, khơi dậy được sức mạnh nội lực truyền thống địa phương. Trong đó có việc lấy sức ta để giành chiến thắng cho ta mà trận thắng 26-3 mà một minh chứng.

             Những gì đạt được hôm nay của Đảng bộ, nhân dân và nhớ lại những chiến công trong lịch sử, ta cảm thấy như có những mối liên hệ bền chặt. Chúng ta vui với niềm vui hôm nay và nhớ về niềm vui quá khứ chắc chắn sẽ còn giúp ta tăng thêm  phấn chấn để giành thêm nhiều thắng lợi. Bởi thế năm mươi năm đã qua, nhớ lại trận thắng Núi Nài oanh liệt, ta như cảm thấy niềm tự hào của chiến thắng trời quê như vẫn cùng quê hương vang mãi niềm tự hào. /.