ĐCSVN Quyền bầu cử và ứng cử là những
quyền chính trị cơ bản của công dân được quy định trong Hiến pháp - đạo luật cơ
bản, có hiệu lực pháp lý cao nhất trong hệ thống pháp luật của Nhà nước. Điều 27, Hiến pháp năm 2013 của Nhà nước Cộng hoà xã hội
chủ nghĩa Việt Nam đã xác định: “Công dân đủ 18 tuổi trở lên có quyền bầu cử và
đủ 21 tuổi trở lên có quyền ứng cử vào Quốc hội, HĐND. Việc thực hiện các quyền
này do luật định”. Bản hiến pháp cũng xác định một cách dứt khoát tại khoản 1, điều
15 trong chương Quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân rằng:
“Quyền công dân không tách rời nghĩa vụ công dân”.
Luật là vậy, tuy nhiên để mọi người dân
chấp hành nghiêm mọi điều luật định là công việc không hề đơn giản. Bởi nó tuỳ
thuộc rất nhiều yếu tố như trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của
người dân; năng lực điều hành của của bộ máy nhà nước ở từng địa phương; môi trường
và điều kiện đảm bảo việc thực thi pháp luật...Tất cả những điều này có mối
quan hệ ràng buộc với nhau. Nếu thiếu bất
cứ khâu nào thì mọi nổ lực và việc tuyên ngôn của luật pháp chỉ là điều sáo rỗng.
Hiệu lực của luật pháp sẽ rất ít hiệu quả.
Hiện nay sau sự kết thúc rất thành công
của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII; đặc biệt là sự chỉ đạo của Trung ương về
công tác bầu cử đã được các cơ quan truyền thông đưa đến mọi người dân. Khi mà chỉ
thị số 51 của Ban chấp hành Trung ương chỉ rõ những việc cần làm:
Giới
thiệu những người tiêu biểu, có quan điểm, lập trường chính trị vững vàng, đủ
tiêu chuẩn theo quy định của pháp luật, có năng lực, điều kiện thực hiện nhiệm
vụ đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân.
Không
đưa vào danh sách ứng cử người có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền
lực; có tư tưởng cục bộ, bảo thủ; đang bị thanh tra, kiểm tra dấu hiệu vi phạm;
đã bị các cơ quan có thẩm quyền kết luận không trung thực; người đứng đầu cơ
quan, tổ chức, đơn vị để xảy ra những vụ, việc tham nhũng, lãng phí, mất đoàn
kết nghiêm trọng.
Lãnh đạo bầu đủ số lượng đại biểu Quốc hội,
đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, đặc biệt coi trọng chất lượng đại biểu.
Giảm hợp lý số đại biểu công tác tại cơ quan
hành chính; tăng số lượng đại biểu chuyên trách; bảo đảm tỉ lệ người ứng cử là
phụ nữ, người dân tộc thiểu số theo đúng quy định của Luật Bầu cử.
Bổ
sung tỉ lệ hợp lý đại biểu đại diện các hiệp hội, nghiệp đoàn về các lĩnh vực
sản xuất, kinh doanh.
Phát
huy quyền làm chủ của nhân dân không chỉ trong việc lựa chọn, giới thiệu ứng cử
đại biểu Quốc hội, đại biểu Hội đồng nhân dân mà còn trong công tác bầu cử.
Có thể nói rằng những điều trên đây đang nhân lên niềm
tin tưởng với nhiều kỳ vọng của người dân vào nhiệm kỳ tới bao nhiêu, thì sự kiện
bầu cử cơ quan Nhà nước ở Trung ương và địa phương sắp tới lại càng được người
dân quan tâm bấy nhiêu. Hiện nay cuộc bầu cử Quốc hội và Hội đồng nhân dân các
cấp đang được triển khai khẩn trương tích cực. Việc tổ chức hiệp thương lựa chọn
những người xứng đáng đại biểu cho người dân trong tổ chức Quốc Hội và Hội đồng
nhân dân ở các địa phương đang tạo sự quan tâm của cộng đồng dân cư và ngày hội
lớn của mọi miền đất nước đang đến rất gần.
Để
cử tri thực hiện nghiêm quyền và nghĩa vụ công dân trong cuộc bầu cử đang mở ra
cơ hội và rất nhiều điều kiện thuận lợi; tuy nhiên cũng rất cần những công việc
cụ thể. Trước hết, toàn Đảng, toàn dân đang rất cần phát huy cao độ những thành
công của Đại hội Đảng bằng những việc làm thiết thực vì cuộc sống và hạnh phúc
của nhân dân. Theo tinh thần quyết tâm đổi mới của Đại hội Đảng, mỗi địa phương
đơn vị cần soát xét lại những vấn đề nổi cộm đang được người dân quan tâm và tập
trung giải quyết dứt điểm. Chắc chắn rằng đây là điều mà mọi cử tri mong muốn
nhất. Làm như vậy sẽ có sức lan toả và thu hút lòng tin của mọi người dân trước
sự kiện lớn của đất nước quê hương. Bởi
“Một tý hành động còn hơn một tá cương lĩnh”.
Cùng với việc thực hiện và chấn chỉnh những tồn
tại, hạn chế, khuyết điểm là việc đẩy mạnh tuyên truyền công tác bầu cử để mọi
người hiểu rõ hơn và có trách nhiệm đầy đủ hơn với quyền và nghĩa vụ của chính
mình trong cuộc bầu cử quan trọng này. Việc tuyên truyền bầu cử phải luôn gắn với
việc tuyên truyền kết quả sự lãnh đạo chỉ đạo hoàn thành nhiệm vụ chuyên môn, kết
quả của cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng, công cuộc cải cách hành chính...
Rốt cuộc mọi cử tri vẫn không thể không nghĩ rằng xong bầu cử cuộc sống vật chất
và tinh thần của mình có gì đổi mới.
Để cử tri thực sự tự giác thực hiện nghiêm
quyền và nghĩa vụ bầu cử, trong quá trình chuẩn bị bầu cử; các cấp, các
ngành phải thực hiện tốt công tác tổ chức hiệp thương giới thiệu người ra ứng
cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân các cấp, bảo đảm việc lựa chọn,
giới thiệu người ứng cử chặt chẽ, đúng tiêu chuẩn, đảm bảo cơ cấu, đúng quy
trình và làm đúng theo chỉ thị của Đảng; phát huy quyền làm chủ của nhân dân
trong việc lựa chọn, giới thiệu người ứng cử đại biểu; tạo điều kiện thuận lợi
để mọi công dân thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa vụ của mình trong quá trình thực
hiện cuộc bầu cử.
Xưa nay công việc chuẩn bị cho một cuộc bầu
cử phần nhiều là do các cơ quan bầu cử và các bộ phân liên quan; nhất là việc
chuẩn bị nhân sự cho cuộc hiệp thương đầu tiên. Tuy nhiên để cử tri thực hiện
nghiêm quyền và nghĩa vụ bầu cử thì việc lựa chọn người đại biểu cần được để cử
tri tiếp cận càng sớm càng tốt, không nhất thiết chỉ cần đủ số ngày theo luật định;
đồng thời không nên can thiệp bằng tổ chức để rồi thay đổi đại biểu ứng cử từ vùng này sang vùng
khác khi nhận thấy sự phản ứng và tín nhiệm không cao của cư tri nơi đại biểu ứng
cử.
Tất cả những thông tin liên quan đến đại
biểu như hoàn cảnh gia đình, người thân, quá trình phấn đấu rèn luyện và việc
minh bạch về tài sản cần phải làm thật tốt trước ngày niêm yết danh sách đại biểu
với khu vực ứng cử để giải quyết thoả đáng mọi điều băn khoăn của cử tri.
Cuối cùng là việc bố trí địa điểm bầu cử
phải được chuẩn bị chu đáo. Nơi cử tri thể hiện quyền và nghĩa vụ thiêng liêng
của mình trong việc chọn lựa người đại biểu không chỉ cần có không gian trang
trí đẹp, thuận tiện trong việc tiến hành bầu cử mà còn phải có chổ phù hợp đảm
bảo quyền lựa chọn độc lập về sự tín nhiệm trong lá phiếu của mình mà không chịu
sự chi phối của bàn tư vấn cho các cử tri khi có yêu cầu.
Làm tốt những việc trên đây sẽ mang đến
cho cử tri một sự tin tưởng vào người đại biểu cho mình tham gia bộ máy quản lý
nhà nước. Cử tri sẽ hoàn toàn yên tâm đi lựa chọn người đại biểu chân chính của
mình; đồng thời thấy được giá trị thực của chế độ dân chủ mà thực hiện nghĩa vụ
công dân của mình một cách đầy đủ nhất trong cuộc bầu cử quan trọng này./.
3-2016